Αρχική upro Τουρκία: Ο Ερντογάν μοιράζει απλόχερα χρήματα – Οι υπέρογκες προεκλογικές δαπάνες

Τουρκία: Ο Ερντογάν μοιράζει απλόχερα χρήματα – Οι υπέρογκες προεκλογικές δαπάνες

από 12nisospress
107 προβολές

Τις τέσσερις εβδομάδες από τότε που ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αποκάλυψε -όπως το χαρακτήρισε- «το μεγαλύτερο έργο κοινωνικής στέγασης στην ιστορία της Τουρκικής Δημοκρατίας», περισσότεροι από 7 εκατομμύρια άνθρωποι έσπευσαν να υποβάλουν αίτηση. Όπως αναφέρουν οι New York Times σε άρθρο τους, οι εργασίες για το πρώτο συγκρότημα κατοικιών – από τις 500.000 που έχει υποσχεθεί ο Τούρκος πρόεδρος – πρόκειται να ξεκινήσουν εντός του μήνα, και τα πρώτα θεμέλια θα μπουν την ώρα που ο Ερντογάν αρχίζει να προετοιμάζεται για τις κρίσιμες εκλογές.

Αναλυτές και Τούρκοι αξιωματούχοι της αντιπολίτευσης βλέπουν το σχέδιο με την κρατική επιχορήγηση ύψους 50 δισ. δολαρίων -με στόχο να βοηθήσει τις οικογένειες με χαμηλό εισόδημα να αποκτήσουν ιδιόκτητο σπίτι- ως το εκρηκτικό ξεκίνημα μιας τεράστιας εκστρατείας δαπανών ενόψει των εκλογών, που φαίνεται πως θα αποτελέσουν την πιο σκληρή αναμέτρηση που έχει αντιμετωπίσει ο Ερντογάν στα σχεδόν 20 χρόνια που βρίσκεται στην εξουσία.

Τα κυβερνητικά σχέδια για τις κρατικές δαπάνες που παρουσιάστηκαν τον περασμένο μήνα δείχνουν ότι ενώ το Υπουργείο Οικονομικών διέθετε έναν περίπου ισοσκελισμένο προϋπολογισμό για τους πρώτους εννέα μήνες του 2022, αναμένεται να κλείσει το έτος με έλλειμμα περίπου 460 δισ. λιρών (25 δισ. δολαρίων) -περίπου το 3% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος. Αυτό δείχνει ένα τεράστιο πάρτι δαπανών.

«Περιμένω να κάνουν ό,τι περνάει από το χέρι τους, πιο πολλά απ’ όσα έχουν κάνει στο παρελθόν, γιατί πρόκειται για εκλογές με εξαιρετικά υψηλό διακύβευμα», δήλωσε ο Γκιουλτσίν Οζκάν, καθηγητής Οικονομικών στο King’s College του Λονδίνου. «Δεν θα μου έκανε εντύπωση ούτε το δημοσιονομικό μέγεθος του πακέτου ούτε το μέγεθος των εγγυήσεων πίστωσης».

Ο υπουργός Χωροταξίας και Περιβάλλοντος της Τουρκίας Μουράτ Κουρούμ απορρίπτει τον ισχυρισμό ότι το σχέδιο στέγασης είναι προεκλογικό. «Δεν εκπονούμε το σχέδιο εξαιτίας ανησυχιών ή σκέψεων για τις επερχόμενες εκλογές», είπε σε συνέντευξή του στους Financial Times. «Αντίθετα, πάντα αφουγκραζόμαστε τις ανάγκες των πολιτών μας».

«Αγκάθι» η στέγαση στην Τουρκία

Η στέγαση έχει καταστεί απρόσιτη για πολλές οικογένειες με χαμηλότερο εισόδημα, καθώς οι τιμές αυξήθηκαν 53% σε ετήσια βάση τον Ιούλιο, σε πραγματικούς όρους, σύμφωνα με στοιχεία της κεντρικής τράπεζας. Στο πλαίσιο του έργου, που θα προσφέρει στους πολίτες με χαμηλό εισόδημα ένα επιδοτούμενο πρόγραμμα πληρωμών που θα ξεκινά από 2.280 τουρκικές λίρες (120 δολάρια) τον μήνα, θα δημιουργηθούν νέα σπίτια και στις 81 περιφέρειες, είπε.

Ο Κουρούμ αρνήθηκε να αποκαλύψει πόσο θα κοστίσει στην κυβέρνηση το γιγαντιαίο πρόγραμμα ανέγερσης κατοικιών. Αρκέστηκε μόνο να πει ότι ορισμένα από τα έξοδα θα καλυφθούν από την TOKİ, την κρατική υπηρεσία στέγασης που έχει γίνει μεγαθήριο κατά τη διάρκεια των δύο δεκαετιών που βρίσκεται ο Ερντογάν στην εξουσία -και παράγει δικό της εισόδημα. Το Υπουργείο Οικονομικών θα προσφέρει επίσης «κάποια υποστήριξη». Ωστόσο, πρόσθεσε ότι ο Ερντογάν θα συνεχίσει να αναπτύσσει μια σειρά από έργα υψηλού κόστους, μερικά από τα οποία θα ανακοινωθούν όταν θα αποκαλύψει το προεκλογικό του μανιφέστο εντός του μήνα.

Όπως αναφέρουν οι NY Times και η αρθρογράφος Laura Pitel, η υποστήριξη προς τον Ερντογάν και το κόμμα του Δικαιοσύνη και Ανάπτυξη (AKP) έχει δεχτεί πλήγμα τα τελευταία χρόνια, καθώς η χώρα έχει κλονιστεί από διαδοχικές νομισματικές κρίσεις και πληθωρισμό που ξεπέρασε επισήμως το 80% τον Σεπτέμβριο.

Ωστόσο, υπάρχουν ενδείξεις ότι οι γενναιόδωρες παροχές που στοχεύουν στην άμβλυνση του πλήγματος του αυξανόμενου κόστους διαβίωσης για τα νοικοκυριά -και στην ενίσχυση της εξάρτησής τους από το AKP- έχουν κάποιο αποτέλεσμα. Τον περασμένο Ιούνιο, σε δημοσκόπηση της Metropoll , το 77% των ερωτηθέντων έκανε λόγο για κακή διαχείριση στην οικονομία. Το ποσοστό αυτό άρχισε να μειώνεται τον Ιούλιο, αφού τέθηκε σε ισχύ μια αύξηση ύψους 30% στον κατώτατο μισθό, μόλις έξι μήνες μετά την προηγούμενη αύξηση κατά 50%. Η δυσαρέσκεια για την οικονομία συνέχισε να μειώνεται και τους μήνες που ακολούθησαν.

Τους επόμενους μήνες, αναλυτές αναμένουν ότι ο Ερντογάν θα προχωρήσει σε επόμενη μεγάλη αύξηση του κατώτατου μισθού, καθώς και σε αύξηση των μισθών στον δημόσιο τομέα, σε παροχές προς τους συνταξιούχους και σε φθηνή δανειοδότηση νοικοκυριών και επιχειρήσεων, σε μια προσπάθεια να κερδίσει ξανά την υποστήριξη αμφιταλαντευόμενων πρώην υποστηρικτών.

Η κριτική της αντιπολίτευσης στην Τουρκία

Αυτή η «γενναιοδωρία» θέτει ενώπιον προκλήσεων τα κόμματα της τουρκικής αντιπολίτευσης, που πρέπει να πείσουν τον κόσμο ότι θα διαχειρίζονταν την οικονομία καλύτερα από τον Ερντογάν, ανταγωνιζόμενα παράλληλα τις υπέρογκες παροχές του. Η αντιπολίτευση επέκρινε το σχέδιο στέγασης με διάφορα επιχειρήματα -ότι έπρεπε να είχε γίνει νωρίτερα, ότι δεν θα υλοποιηθεί ποτέ, ότι δεν βγαίνει οικονομικά και δεν είναι ρεαλιστικό, ότι στοχεύει να ωφελήσει τους φίλους του Ερντογάν στον κατασκευαστικό τομέα. Ωστόσο, ο Μπιλγκέ Γιλμάζ, επικεφαλής Οικονομικών του αντιπολιτευόμενου κόμματος İYİ, υποστηρίζει ότι ο Ερντογάν επιθυμεί να του επιτεθεί η αντιπολίτευση. «Λένε: κοιτάξτε, αν κερδίσουμε τις εκλογές, θα σας τα δώσουμε, αλλά αν έρθουν οι άλλοι, δεν θα το κάνουν», είπε.

Ο Γιλμάζ ισχυρίζεται ότι «οι περισσότεροι έξυπνοι πολίτες» βλέπουν πίσω από τέτοιους ισχυρισμούς. Ωστόσο, πιστεύει επίσης ότι ορισμένοι από τους φτωχότερους ψηφοφόρους έχουν «εθιστεί» στην υποστήριξη προς το AKP και φοβούνται τι θα συμβεί εάν το κόμμα χάσει την εξουσία.

Σημειώνει ότι το κόμμα İYİ, που ελπίζει να διαχειριστεί την οικονομία εάν κερδίσει την εξουσία το επόμενο έτος ο συνασπισμός της αντιπολίτευσης, χτίζει ένα πρόγραμμα που προσφέρει διέξοδο από τη φτώχεια καθώς και ελκυστικές υποσχέσεις όπως δωρεάν πρωινό και μεσημεριανό γεύμα για κάθε παιδί στο δημόσιο σχολείο. Αλλά, τονίζει ότι το κόμμα του «δεν κατάφερε να κάνει καλή δουλειά για τη διάδοση αυτών των προτάσεων», εν μέρει διότι δεν είναι εύκολη η προσέγγιση του κοινού, όταν τα μέσα ελέγχονται από τον Ερντογάν.

Η προειδοποίηση των αναλυτών για τις παροχές Ερντογάν

Ο αντίκτυπος ενός μεγάλου προγράμματος δαπανών στα οικονομικά της κυβέρνησης της Τουρκίας είναι πιθανό να είναι διαχειρίσιμος. Αν και το δημοσιονομικό έλλειμμα έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, παραμένει χαμηλό σε σύγκριση με πολλές άλλες αναδυόμενες αγορές, με την κυβέρνηση να προβλέπει έλλειμμα 3,4 % του ΑΕΠ φέτος.

Το ίδιο ισχύει και για το συνολικό λόγο χρέους προς το ΑΕΠ της χώρας. Ωστόσο, οι αναλυτές προειδοποιούν για άλλους κινδύνους που απορρέουν από ένα τεράστιο δημοσιονομικό άνοιγμα, όπως αυτό που υποδηλώνουν οι αριθμοί του προϋπολογισμού.

Ο Ατίλα Γεσίλαντα, αναλυτής της συμβουλευτικής GlobalSource Partners με έδρα την Κωνσταντινούπολη, αναφέρει ότι ακόμα κι αν ένα πάρτι δαπανών «τονώσει προσωρινά» τη δημοτικότητα του Ερντογάν, τελικά θα γυρίσει μπούμερανγκ πυροδοτώντας τον πληθωρισμό και τη ζήτηση για εισαγωγές. Αυτό, όπως υποστηρίζει, θα προκαλούσε νέα νομισματική κρίση, όπως αυτή που καταγράφηκε τελευταία φορά τον Δεκέμβριο του 2021, όταν η λίρα σημείωσε δραματική βουτιά. «Θα ήταν θαύμα για τον Ερντογάν να ξοδέψει τόσα χρήματα και να μην αυξηθεί ο πληθωρισμός -και το νόμισμα να παραμείνει σταθερό», είπε.

Διαβάστε επίσης

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί cookies για να βελτιώσει την εμπειρία σας. Υποθέτουμε ότι είστε εντάξει με αυτό, αλλά μπορείτε να εξαιρεθείτε αν το επιθυμείτε. Αποδοχή Όροι & Προϋποθέσεις Χρήσης

Όροι & Προϋποθέσεις